فال حافظ گرفتن و مشورت خواستن از خواجه حافظ شیرازی (خواجه شمس‌الدین محمد بن بهاءالدّین حافظ شیرازی) سنتی دیرینه نزد ایرانیان بوده و هست.
فال حافظ یا به تعبیری، فال گرفتن از دیوان حافظ، در مدت کوتاهی پس از خواجه حافظ رایج گردید و حدود هفتاد سال پس از وی گزارش هایی از فال زدن به دیوان حافظ در متون رسمی تاریخی آمده است.
از دوره صفویه به بعد، درباره تفال به دیوان حافظ، حکایت های بسیاری نقل شده است.
با توجه به اینکه دیوان خواجه حافظ شیرازی در بین مردم و پس از قرآن مجید، در ایران پر طرفدارترین کتاب بوده و غزلیات نغز حافظ بر دل هر خواننده ای می نشیند، اقبال مردم به خواندن دیوان حافظ و تفال زدن به دیوان وی، کاملا منطقی می باشد.
گرفتن فال حافظ با معنی و تفسیر بوسیله دیوان خواجه حافظ شیرازی
برای گرفتن فال حافظ با دیوان خواجه حافظ، اصلی ترین مرحله نیت فال است.
چنان چه به فال حافظ اعتقادی ندارید، بهتر است از همان اول بیخیال گرفتن فال از دیوان حافظ شوید.
سپس یک فاتحه برای حضرت حافظ بخوانید.عده ای حتی برای باز شدن گره کارشان توسط فال حافظ نذر هم می کنند و برای مزار حافظ در شیراز شمع می برند. برخی نیز نبات خریده و بر سر آرامگاه خواجه حافظ بین حضار پخش می کنند.
پس از نیت کرن و خواندن فاتحه ،حالا نوبت به قسم دادن خواجه می رسد تا با قسم دادن وی یک جواب واضح تر دریافت نمایید.
برای قسم دادن حافظ معمولا از یکی از جملات زیر استفاده می شود.
ای حافظ شیرازی، تو کاشف هر رازی، ما طالب یک فالیم، بر ما بنما رازی
ای حافظ شیرازی، بر من نظر اندازی، من طالب یک رازم، تو کاشف هر فالی، قسم به شاخه نباتت، قسم به قرآنی که در سینه داری، این فال مرا بگشای.
ای حافظ شیرازی، تو کاشف هر رازی، به حق شاخ نباتت، به حق جام شرابت، منظور خودت را از مراد ما بیان کن.
ای حافظ شیرازی! تو محرم هر رازی! تو را به خدا و به شاخ نباتت قسم می دهم که هر چه صلاح و مصلحت می بینی برایم آشکار و آرزوی مرا برآورده سازی
پس از مراحل فوق نوبت به مرحله "سرکتاب" (باز کردن لای دیوان خواجه حافظ) می رسد.
برای این کار دیوان حافظ را در دست گرفته و انگشت خود را لای دیوان گذاشته و لای کتاب را باز نمایید.
طبق روال سنتی ، بین دو صفحه باز شده ، باید صفحه سمت راست خوانده شود و از کتاب های کهنه و پاره استفاده نشود.
جواب شما غزل صفحه راست است. چنان چه غزل از صفحه قبلی شروع شده باشد، باید به صفحه قبل مراجعه کرده و از ابتدای غزل شروع به خواندن و تفسیر نمایید.
اگر مضمون غزل مثبت باشد فال را خوب و گرنه آن را بد می‌دانند. از آن جا که عمده غزلیات حافظ دارای مضامینی عرفانی، عشقی، امیدوارکننده و مهربانی آفرین است زدن فال در مراسم خواستگاری، ازدواج، نوروز، تولد فرزندان و مانند آن بیشتر مرسوم است. متقاضیان فال حافظ بیشتر دختران و پسران جوانی هستند که در طلب عشق و در جست و جوی یافتن دلیلی برای ادامه عشق خود هستند.
در این مجموعه غزل یک یا چند بیت به کار شما مربوط می شود و باید آن را بیابید. ولی اگر بیتی مرتبط پیدا نشد بروید سراغ غزل دوم در صفحه راست.
از بیت های ۱،۳،۵ یکی شاهد فال شما است. در اینجا مطالب غزل قبلی دوباره تایید و تکرار می شود.
توجه داشته باشید به صورت مجدد و سه باره فال حافظ نگیرید. به همان اولین غزل اکتفا نمایید..
خواجه شمس‌الدین محمد شیرازی معروف به لسان‌الغیب (کسی که از غیب سخن می‌گوید) ،ترجمان الاسرار، لسان‌العرفا و ناظم الاولیا شاعر بزرگ سده هشتم برابر با قرن چهاردهم میلادی ، غزل سرای بزرگ و از خداوندان شعر و ادب پارسی ایران است.
اطلاعات چندانی از خانواده و اجداد خواجه حافظ در دست نیست و ظاهراً پدرش بهاءالدین نام داشته و مادرش نیز اهل کازرون بوده است
درباره سال دقیق تولد او بین مورخین و حافظ شناسان اختلاف نظر وجود دارد.
دکتر ذبیح الله صفا ولادت او را در 727 ه. قو دکتر قاسم غنی آن را در 717می دانند.
برخی دیگر از محققین همانند علامه دهخدا بر اساس قطعهای از دیوان حافظ ولادت او را قبل از این سال ها و حدود 710 ق تخمین می زنند.آنچه مسلم است ولادت او در اوایل قرن هشتم هجری در شهر شیراز و بعد از هجری قمری710 واقع شده و به گمان غالب بین 720 تا 729 هجری قمری روی داده است.
وی در سال 727 هجری قمری متولد شد. علوم و فنون را در محفل درس استادان زمان فراگرفت و در علوم ادبی عصر پایه‌ای رفیع یافت. خاصه در علوم فقهی و الهی تأمل بسیار کرد و قرآن را با چهارده روایت مختلف از بر داشت.
دیوان اشعار حافظ شیرازی شامل: غزلیات، چند قصیده، چند مثنوی، قطعات و رباعیات است. وی در سال ۷۹۲ هجری قمری در شیراز درگذشت.
آرامگاه او در حافظیه شیراز زیارتگاه صاحب نظران و عاشقان شعر و ادب پارسی است.
شغل حافظ
در دوران امارت شاه شیخ ابواسحاق (متوفای 758 ق) به دربار راه پیدا کرده و احتمالاً شغل دیوانی پیشه کرده است. علاوه بر شاه ابواسحاق در دربار شاهان آل مظفر شامل شاه شیخ مبارزالدین، شاه شجاع، شاه منصور و شاه یحیی نیز راه داشته است. شاعری پیشه اصلی او نبوده و امرار معاش او از طریق شغلی دیگر (احتمالاً دیوانی) تأمین می شده است.
دربارهٔ سال دقیق تولد او بین مورخین و حافظ شناسان اختلاف نظر وجود دارد. دکتر ذبیح الله صفا ولادت او را در 727 ه. قو دکتر قاسم غنی آن را در 717می دانند. برخی دیگر از محققین همانند علامه دهخدا بر اساس قطعهای از حافظ ولادت او را قبل از این سال ها و حدود 710 ق تخمین می زنند.آنچه مسلم است ولادت او در اوایل قرن هشتم هجری و بعد از 710 واقع شده و به گمان غالب بین 720 تا 729 ق روی داده است.
خواجه شمس‌الدین محمد بن بهاءالدّین محمد حافظ شیرازی (زاده ح. ۷۲۷ (قمری) – درگذشته ۷۹۲ (قمری))، معروف به لسان‌الغیب،[۱] ترجمان الاسرار،[۲][۳] لسان‌العرفا وناظم‌الاولیا[۴] شاعر بزرگ سدهٔ هشتم ایران (برابر قرن چهاردهم میلادی) و یکی از سخنوران نامی جهان است. بیشتر شعرهای او غزل هستند که به غزلیات حافظ شهرت دارند. گرایش حافظ به شیوهٔ سخن‌پردازی خواجوی کرمانی و شباهت شیوهٔ سخنش با او مشهور است. او از مهمترین تأثیرگذاران بر شاعران پس از خود شناخته می‌شود. در سده‌های هجدهم و نوزدهم اشعار او به زبان‌های اروپایی ترجمه شد و نام او به گونه‌ای به محافل ادبی جهان غرب نیز راه یافت. هرساله در تاریخ ۲۰ مهرماه مراسم بزرگ‌داشت حافظ در محل آرامگاه او در شیراز با حضور پژوهشگران ایرانی و خارجی برگزار می‌شود. مطابق تقویم رسمی ایران این روز را روز بزرگ‌داشت حافظ نامیده‌اند.[۵][۶]
قدم اول:نیت
نیت فال، مهمترین قسمت ماجراست. چنانچه به فال و این جور چیزها باور ندارید، خب از ابتدا بگویید و زمان خودتان و خواجه را پامال نکنید. خودتان باشید، یکی بیاید سراغتان و هی بیخود بگوید کارتان دارد، عصبی نمی شوید؟ این است که آدم نباید تن مرده را توی گور بلرزاند. کاری ندارید، بفرمایید.
درصورتیکه هم کاری دارید، سوالی دارید، خب درست نیت کنید. نیت هایتان نباید چیزهای آشکار باشد. همگی می دانیم که اکنون اگر کسی پولش به خرید خانه برسد و نخرد، حماقت کرده. اینکه دیگر فال زدن ندارد. از آن طرف سوال های کلی و فضایی درباره چیستی و چرایی هم نپرسید و مثل اقبال لاهوری درنیایید که «پس چه باید کرد ای اقوام شرق؟» راجع به یک موضوع آشکار و معین نیت کنید، مثلا اینکه انتها و عاقبت فلان کار چطوری می شود؟ آیا انجام فلان کار خوب است؟ یا یک همچو چیزهایی.
قدم دوم:فاتحه
از گذشته گفته اند بی مایه فطیر است. اگر جواب درست می خواهید، لب بجنبانید و یک فاتحه برای خواجه بخوانید. برخی ها حتی نذر هم می کنند که مثلا درصورتیکه این فال گره از کارشان باز کند، برای مزار خواجه شمع ببرند، برخی ها هم نبات می برند سر خاک خواجه و بین حاضران بخش می کنند.
قدم سوم:قسم
نیت کردید، فاتحه هم دادید، حالا دیوان به دست می خواهید فال بگیرید. جزو اعمال این قست، قسم دادن خواجه است تا توی رودربایستی بماند و یک پاسخ آشکار تری بدهد. معمولا صیغه قسم به این فرم جاری می شود:«ای خواجه حافظ شیرازی، تو که دانای هر رازی، آینده ما را خوب بنوازی» لابلای اینها، می توانید چیزهای هم قافیه دیگری هم بگذارید؛ مثلا برخی ها برای بالا بردن پیاز داغ قسم، پای رفیق خواجه، یعنی شاه شجاع (یکی از حکام شیراز که همزمان خواجه بوده) را هم میان می کشند و می گویند:«به حق یارت، آن شاه غازی» (غزاکننده، جنگجو) اما بیشتری ها، مساله را ناموسی می کنند و می گویند:«به شاخ نباتت که بهش می نازی». شما هم خواستید می توانید اضافه کنید، کی به کی است؟
قدم چهارم:سرکتاب
پس از اجرا سه مرحله بالا، می رسیم به خود شعر خواجه. اکنون روش هایی قبیل استفاده از پرنده معتاد، کلیک در سایت ها مد شده است. لکن روش آئینی «کس نخارد پشت من / جز ناخن انگشت من» هنوز هم پاسخ می دهد مثل بنز.
کافی است قبل از خاراندن پشت، ناخن زحمتکش را لای صفحات کتاب ببرید تا شانسکی یک صفحه ای باز شود، نیازی به بچه نابالغ و این حرف ها هم نیست. برابر قانون احتمالات، هر کسی سر کتاب باز کند، همان شانسی را برای تعیین یک غزل خاص داردکه شما دارید. فقط یادتان باشد که طبق سنت با دیوان پاره یا معیوب نباید فال گرفت .
قدم پنجم:فال
مطابق سنت، از بین آن دو صفحه ای که انگشت مبارک بینشان گیر کرده، باید صفحه سمت راستی را انتخاب کنید. غزل بالای صفحه راست، جواب شماست. غزل اگر از ابتدای صفحه آمده که چه بهتر، وگرنه می رویم به صفحه قبل و ابیات اولی غزل را از آنجا می خوانیم. توی مجموعه ابیات این غزل، یک یا چند بیت به نیت شما ارتباط دارد. باید آنها را مشخص کنید.
چنانچه پیدا شد که چه بهتر، اگر نشد هم مضطرب نباشید. بروید به غزل بعدی (یعنی دومین غزل توی صفحه دست راست). یکی از بیت های 1، 3 یا 5 این غزل دومی «شاهد» فال شما هستند. یعنی مطالب غزل قبلی را مجدداً تایید و تکرار می کنند.
یادتان باشد که هی دوباره و سه باره برای یک چیز فال نگیرید.
چطور پاسخ فال حافظ خودمان را تفسیر کنیم؟
توی گرفتن فال حافظ ، مهم فهم و دریافتی است که خودشما از آن شعر دارید. درست مثل مشورت است.
شدنی است یک حرف واحد را دو نفر مختلف، دو جور گوناگون بفهمند. چه برسد به شعر خواجه که معمولا چند وجهی و مملو از معانی متفاوت هم هست. این است که هنگام فال، باید خودتان شعر را بخوانید (یا بشنوید) بعد خودتان به آن فکر کنید و با فهم و دریافت خودتان، پاسخ را پیدا کنید. می پرسید چطوری؟ اینطوری:
• گاهی هست که توی شعر اشارات واضحی دارد که این کار / نیت خوب است یا نه. مثلا اگر فالتان، غزل «دیدم به خواب خوش که به دستم پیاله بود» آمد، تویش این بیت هست:«از دست برده بود خمار غمم سحر / دولت مساعد آمد و می در پیاله بود». خیلی واضح خواجه دارد می گوید وقت و بخت برای انجام این کار، جفت است و برو جلو خودم هوایت را دارم و دمت گرم و این حرف ها ولی چنانچه کتاب را باز کردید آمد که «قراری کرده ام با می فروشان / که روز غم بجز ساغر نگیرم» متاسفانه کارتان تمام است.
• حالا اگر جوابتان خیلی واضح توی شعر نبود، راهش این است که به لغات و افعالی که توی شعر به کار برده شده دقت کنید. ببینید هیچ چیزی هست که به موضوع نیت شما ربط داشته باشد؟ مثلا اگر درباره خانه خرید در فلان محله مشورت خواسته اید، افعالی مثل خریدن و فروختن و ساختن و خراب کردن، لغاتی نظیر در و دیوار و داربست و حتی چیزهایی مانند نشستن و خوابیدن (کارهایی که در خانه انجام می دهیم) می تواند به نیت شما مربوط باشد. بعد از پیدا کردن این قسمت های مرتبط، به مثبت یا منفی بودن فعل مربوطه توجه کنید.جواب معلوم می شود. مثلا با همان نیت اگر غزل «بتی دارم که گرد گل ز سنبل سایه بان دارد» آمد، هول نکنید که خواجه چرا به مشاوره اقتصادی شما جواب عاشقانه داده! توی غزل بگردید، می توانیداین بیت را پیدا کنید:«ز سرو قد دلجویت مکن محروم چشمم را / بدین سرچشمه اش بنشان که خوش آبی روان دارد» توی مصرع دوم معلوم می شود که محله مورد نظر، چشم خواجه را گرفته. (تازه توی غزل، اشارات واضحی مثل این هم هست:«به فتراک ار همی بندی خدا را زود صیدم کن / که آفت هاست در تاخیر و طالب را زیان دارد» عرض نکردیم موضوعاتی مثل ضرورت خریدن هر چه سریع تر را خواجه حافظ هم می داند؟
• یک روش دیگر برای استنباط معنا و منظور فالتان، توجه به تصاویری است که خواجه در شعرش ساخته است. مثلا سر کتاب را باز می کنید و این بیت می آید:«گفتم خوشا هوایی کز باغ حسن خیزد / گفتا خنک نسیمی کز کوی دلبر آید». بیت همینجوری هم داد می زند که مثبت است، چون دوتا کلمه «خوشا» و «خُنُک» تویش آمده اما به جز این، خواجه دارد یک تصویری هم به شما می دهد:نسیمی که از توی یک باغ می آید قطع می شود و باد از سمت شهر می وزد. اینجایش دیگر یک خرده شبیه حرف های فروید و یونگ است. باید به این تصویر فکر کنید و ببینید این عکس چی به یادشما می آورد.
کل طالع بینی چینی (یی چینگ) همینطوری است:تصویری به شما می دهد، مثلا کوه بالای سر رودخانه و صاحب فال باید از دقت در این عکس به معنای فالش پی ببرد. راهش زیاد توضیح دادنی نیست. همانند رویت تصاویر سه بعدی است. توی یک لحظه ممکن است هر چیز برایتان پیدا بشود. یک چند باری آزمایش کنید، خودتان آگاه می شوید این شیوه چطور عمل می کند.
فال حافظ گرفتن و مشورت خواستن از خواجه حافظ شیرازی (خواجه شمس‌الدین محمد بن بهاءالدّین حافظ شیرازی) سنتی دیرینه نزد ایرانیان بوده و هست.
فال حافظ یا به تعبیری، فال گرفتن از دیوان حافظ، در مدت کوتاهی پس از خواجه حافظ رایج گردید و حدود هفتاد سال پس از وی گزارش هایی از فال زدن به دیوان حافظ در متون رسمی تاریخی آمده است.
از دوره صفویه به بعد، درباره تفال به دیوان حافظ، حکایت های بسیاری نقل شده است.
با توجه به اینکه دیوان خواجه حافظ شیرازی در بین مردم و پس از قرآن مجید، در ایران پر طرفدارترین کتاب بوده و غزلیات نغز حافظ بر دل هر خواننده ای می نشیند، اقبال مردم به خواندن دیوان حافظ و تفال زدن به دیوان وی، کاملا منطقی می باشد.
گرفتن فال حافظ با معنی و تفسیر بوسیله دیوان خواجه حافظ شیرازی
برای گرفتن فال حافظ با دیوان خواجه حافظ، اصلی ترین مرحله نیت فال است.
چنان چه به فال حافظ اعتقادی ندارید، بهتر است از همان اول بیخیال گرفتن فال از دیوان حافظ شوید.
سپس یک فاتحه برای حضرت حافظ بخوانید.عده ای حتی برای باز شدن گره کارشان توسط فال حافظ نذر هم می کنند و برای مزار حافظ در شیراز شمع می برند. برخی نیز نبات خریده و بر سر آرامگاه خواجه حافظ بین حضار پخش می کنند.
پس از نیت کرن و خواندن فاتحه ،حالا نوبت به قسم دادن خواجه می رسد تا با قسم دادن وی یک جواب واضح تر دریافت نمایید.
برای قسم دادن حافظ معمولا از یکی از جملات زیر استفاده می شود.
ای حافظ شیرازی، تو کاشف هر رازی، ما طالب یک فالیم، بر ما بنما رازی
ای حافظ شیرازی، بر من نظر اندازی، من طالب یک رازم، تو کاشف هر فالی، قسم به شاخه نباتت، قسم به قرآنی که در سینه داری، این فال مرا بگشای.
ای حافظ شیرازی، تو کاشف هر رازی، به حق شاخ نباتت، به حق جام شرابت، منظور خودت را از مراد ما بیان کن.
ای حافظ شیرازی! تو محرم هر رازی! تو را به خدا و به شاخ نباتت قسم می دهم که هر چه صلاح و مصلحت می بینی برایم آشکار و آرزوی مرا برآورده سازی
پس از مراحل فوق نوبت به مرحله "سرکتاب" (باز کردن لای دیوان خواجه حافظ) می رسد.
برای این کار دیوان حافظ را در دست گرفته و انگشت خود را لای دیوان گذاشته و لای کتاب را باز نمایید.
طبق روال سنتی ، بین دو صفحه باز شده ، باید صفحه سمت راست خوانده شود و از کتاب های کهنه و پاره استفاده نشود.
جواب شما غزل صفحه راست است. چنان چه غزل از صفحه قبلی شروع شده باشد، باید به صفحه قبل مراجعه کرده و از ابتدای غزل شروع به خواندن و تفسیر نمایید.
اگر مضمون غزل مثبت باشد فال را خوب و گرنه آن را بد می‌دانند. از آن جا که عمده غزلیات حافظ دارای مضامینی عرفانی، عشقی، امیدوارکننده و مهربانی آفرین است زدن فال در مراسم خواستگاری، ازدواج، نوروز، تولد فرزندان و مانند آن بیشتر مرسوم است. متقاضیان فال حافظ بیشتر دختران و پسران جوانی هستند که در طلب عشق و در جست و جوی یافتن دلیلی برای ادامه عشق خود هستند.
در این مجموعه غزل یک یا چند بیت به کار شما مربوط می شود و باید آن را بیابید. ولی اگر بیتی مرتبط پیدا نشد بروید سراغ غزل دوم در صفحه راست.
از بیت های ۱،۳،۵ یکی شاهد فال شما است. در اینجا مطالب غزل قبلی دوباره تایید و تکرار می شود.